Yaralanma, hastalık, yaşlılık ya da travma sebebiyle eksilme gösteren vücudun fonksiyonel hareketlerini geri kazandırmak için yapılan işlemlerin tümüne fizik tedavi adı verilir. Bu konuda hedefe uygun bir şekilde farklı tedavi yöntemleri benimsenebilir. Özellikle elektrik akımı, sıcak ve soğuk uygulama, egzersiz vb. uygulamalar ön plana çıkmaktadır. Tedavi yönteminde uygulanan tüm işlemler kasların kuvvetlenmesi ve hareketini daha kuvvetli bir şekilde gerçekleştirmesi amacıyla yapılmaktadır.

Fizik tedavi nedir sorusuna; çeşitli nedenlere bağlı olarak gerçekleşen fonksiyon kısıtlanmasının giderilmesine yönelik yapılan tedavilerin tümü şeklinde yanıt verebiliriz. Doktorun belirleyeceği tedavi programı kapsamında ilgili tedavinin süresi değişebilmektedir. Hastalığın türünden etkisine kadar birçok unsur sürelerin belirlenmesinde etkilidir. Fizik tedaviler genel olarak seans şeklinde gerçekleşir ve bir seans yaklaşık olarak 45 – 60 dakika arasındadır. Hastalık tanısına göre tedavi süresi belirlenir ve uygun program oluşturulur.

Rehabilitasyon kapsamına giren hastalar için seans sayısı üzerinden ilgili tedavinin süresi belirlenmektedir. Burada önemli olan unsur kısıtlı hareketin tamamen düzelmesi için gerekli olan tedavi süresidir. Aynı şekilde hareketsizlikten kaynaklanan zayıflamış ve kuvvetini yitirmiş kasların iyileşmesi için de uygun tedaviler uygulanır. Güçsüzlük hâli genel olarak eklem ağrıları, yaralanma, fıtık ya da romatizmal hastalıklarla beraber birçok unsurla değerlendirilir. Dolayısıyla süreler de hastadan hastaya göre değişiklik gösterecektir.

Fizik tedavi uygulamalarının mutlaka alanında uzman hekimler tarafından yapılması gerekir. Aksi hâlde ciddi anlamda sakatlıklar söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle ilgili işlemlerin sadece kurumsal yerlerde profesyonel hekimler tarafından yapılması gerekmektedir.

Fizik tedavi, genel olarak yanında rehabilitasyon kelimesiyle kullanılır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon içerisinde geçen rehabilitasyon kelimesi onarma, tamir etme, yeniden yerine koyma anlamlarına gelir. Rehabilitasyon; hastaların yeniden eski yaşam kalitelerine kavuşabilmeleri için sosyal, mesleki ve fiziksel anlamda yaşamlarını en iyi şekilde sürdürmek için yapılan çalışmalar bütünüdür.

Fizik tedavi ya da fizyoterapideki amaç, bireylerin yaşamsal fonksiyonlarını sağlıklı ve başarılı bir şekilde yerine getirilmesini sağlamaktır. Fizyoterapi sadece fiziksel uygulamalarla sınırlı değildir. Aynı zamanda sosyal ilişkiler ve duygusallık unsurlarını da kapsar.  

Tedavi kapsamında doktorunuzun direktiflerine harfiyen uymak önemlidir. Bu nedenle doktorunuzun söyledikleri haricinde hiçbir şeyi uygulamayınız. Özellikle alanında uzman bir hekim olmadan yapılan egzersiz hareketleri, sakatlanmalara sebebiyet verebilir. Bu hususta oldukça dikkatli olmanız gerekmektedir.

 

 

Fizik Tedavi Nasıl Yapılır?

 

Fizik tedavi nasıl yapılır sorusu da zaman zaman hastalar tarafından merak ediliyor. Fizik tedavinin kapsamı; hastalığın nedeni ve seyrine bağlı olarak uzman hekim tarafından belirlenir. Fizyoterapistin incelemesiyle beraber hastalığın ortaya çıkma nedenine bağlı olarak uygulanacak yöntem de belirlenmektedir. Örneğin fıtık vb. rahatsızlıklar için sıcak – soğuk uygulamaları yapılabilir. Aynı şekilde elektrik akımı da fizik tedavi sürecinde oldukça etkili bir role sahiptir. Tedavi programlarında egzersizlerin de fazlasıyla yer aldığını görüyoruz. Hastanın isteğine göre masaj vb. uygulamalar da dâhil edilebilmektedir. Fizik tedavi uygulamaları şu şekilde sınıflandırılabilir;

  • Termoterapi: Sıcak uygulama ile tedavi programı kapsamında değerlendirilebilir. İlgili seçenek içerisinde yüzeysel ısı uygulaması, parafin banyosu, sıcak paketler, güneş ışın tedavisi, kızılötesi ışın tedavisi, yüksek frekanslı elektrik akımları, ultrason tedavileri, derin ısı uygulaması vb. uygulamalar yer almaktadır.
  • Kriyoterapi: Soğuk uygulama ile tedavi kapsamında değerlendirilebilir. Soğuk kompres, soğutucu sprey, soğuk paketler, buz torbaları ve buz masajı, tedavi uygulaması arasındaki seçeneklerden bazılarıdır.
  • Hidroterapi: Su ile tedavi programlarını ifade eder. Lokal tedaviler değerlendirildiğinde girdap banyoları, sıcak su, kontras banyo gibi uygulamalar söz konusudur. Genel uygulamalarda ise deniz suyu tedavisi, kaplıca, sıcak su küveti gibi uygulamalar mevcuttur.
  • Elektroterapi: Tedavi kapsamında elektriğin kullanılmasını ifade eder. Buna göre; doğru akım, alternatif akım, yüksek frekanslı akımlar, alçak frekanslı akımlar, orta frekanslı akımlar kullanılabilmektedir.
  • Fototerapi: Işın uygulaması ile tedavi kapsamına girer. Lazer tedavisi başta olmak üzere mekanik yöntemler uygulaması, UV uygulamaları, pasif hareket ettirme cihazıyla yapılan uygulamalar, izokinetik test ve rehabilitasyon, manipülasyon, pnömotik kompresyon cihazı ile uygulama bu kapsamdadır.
  • Egzersizler: Fizik tedavi gerektiren birçok hastalıkta tedavi olarak karşımıza egzersizler de çıkmaktadır. Egzersizlerin eklemler başta olmak üzere kas sistemi ve iskelet sistemi açısından büyük önemi bulunmaktadır. Bu nedenle tedavi yöntemi olarak uygun koşullar sağlandığında birçok doktor tarafından tercih edilen bir uygulamadır.  

 

 

Fizik Tedavide En Yaygın Kullanılan Yöntemler Nelerdir?

 

Fizik tedavi yöntemleri, günümüzde oldukça gelişmiş yapıdadır. Tedavi yöntemi direkt olarak doktor tarafından hastalığın nedenine ve seyrine göre belirlenir. Tedavi yönteminin doğru bir şekilde belirlenmesi, tedavi süreci açısından çok önemlidir. Fizik tedavi yöntemleri şu şekildedir;

  • Manuel Terapi: Tedavi yöntemleri arasında en yaygın kullanılanıdır. İlgili uygulama, özel eğitim alan fizyoterapistler tarafından gerçekleştirilir. Gevşeme teknikleri, eklemlere ve yumuşak dokulara uygulanır. Eklem bölgesindeki kan akışını artırmak ve hareketi artırmak, beraberinde ağrıları azaltmak ve kasları gevşetmek manuel terapi ile mümkündür. Şayet kasların güçlenmesi gerekiyorsa egzersizlerle kasların çalıştırılarak güçlenmesi sağlanır.
  • Ultrason: Ultrason, bir kişinin işitebileceği ses frekansından daha yüksek frekansa sahip ses dalgalarını ifade eder. İlgili yöntem fizyoterapide yumuşak dokular üstünde uygulanır ve bu bölgelere küçük titreşimler sağlar. Bu, aynı zamanda mikro masaj etkisi gösterir. Bu sayede doku içerisindeki kan dolaşımı artar ve ağrıların azalması sağlanır. Yeni dönemde ultrason ve soğuk uygulama etkilerinin birleştirilmesi ile daha etkin ve güçlü bir tedavi yöntemi oluşturulmuştur.
  • Magnetoterapi: Her hücrenin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi adına bazı elektriksel aktiviteye ihtiyacı bulunmaktadır. Titreşimli manyetik tedavi sayesinde vücut dokularının canlanması söz konusudur. Ağrılı bölgelere uygulanabilen basit ve etkili bir tedavi yöntemidir. Ağrıların tedavi edilmesinde ve dokuların iyileşmesinin hızlandırılmasında oldukça etkilidir. İlgili doğal metot birçok hastalığın tedavi yöntemleri içerisinde yer almaktadır. Tedavinin kolay uygulanabilir oluşu, geniş bir uygulama alanına sahip olması, doğal olması ve yan etkilerinin olmaması, Magnetoterapinin ön plana çıkan özellikleri arasındadır.
  • Lazer Terapi: Yaşlanma etkilerini geciktirmekle beraber yaşam kalitesini artırmak amacıyla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Boyun fıtığını tedavi etme noktasında etkilidir. Ayrıca kas – iskelet sistemi iyileştirmede ve yaraların iyileşmesinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Uygulama kapsamında kullanılan lazer tipleri, oldukça düşük enerjiye sahiptir. Isıtılan doku içerisinde ağrı yapan toksinleri yok eder ve beraberinde uzun süreli etki gösterir. Ayrıca yan etkisinin olmaması, en büyük avantajını oluşturur.

Yaşlı hastalarda inme, pıhtı atması, beyin kanaması gibi sebeplere dayanarak felç durumu söz konusu olabilir. Bu noktada da fizik tedavi işlemlerinin önemi bulunmaktadır. Yatağa bağımlı hastaların fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci özel olarak takip edilmektedir.

Fizik tedavi kapsamında hastalıkların teşhis ve tanı süreci oldukça önemlidir. Doğru tanı ve teşhis için alanında uzman bir hekime başvurmanız gerekmektedir. İlgili sürecin olabilecek en kısa sürede başlaması da tedavi açısından oldukça önemlidir. Tedavide yaşanan gecikmeler, var olan problemlerin daha da derinleşmesine neden olabilecektir.

Tedavi yöntemleri arasında birçok seçenek mevcuttur. Doktorunuz muayene ettikten sonra doğru bir program oluşturacaktır. Doktorunuzun haricinde hiçbir uygulamaya yönlenmemeniz gerekir. Özellikle tek başına yapacağınız bazı hareketler, sakatlanmalara sebebiyet verebilecektir. Bu nedenle egzersiz vb. unsurları gerçekleştirirken oldukça dikkatli olmakta fayda bulunuyor. Doktorunuzun ön gördüğü tedavi programının dışına çıkmamaya özen gösteriniz. Bu sayede tedaviniz daha hızlı ve başarılı bir şekilde gerçekleşecektir.