Frontotemporal demans yaşın ilerlemesi ile ortaya çıkan önemli hastalıklardan biridir. Kulak arkasında bulunan frontal alanda ortaya çıkan bu hastalık, sinir hücrelerinin ölmesine ve zarar görmesine neden olur. Yaklaşık olarak 40 yaşından sonra görülebilen bu hastalık, sonrasında yaşın ilerlemesi ile daha farklı evrelerde kendini gösterir. Hastalık yaşı ve tablosu konusunda bir standart söz konusu değildir. Farklı yaşlarda ve farklı şekilde Frontotemporal Demans hastalığının ilerlediğini söylemek mümkün olur.


Frontotemporal Demans Belirtileri Nelerdir?

Frontotemporal demans belirtileri çoğu zaman hastadan hastaya değişiklik gösterir. Bu hastalığa bağlı olarak şakak ön lopları olumsuz etkilenir. Genel olarak yaygın şekilde ortaya çıkan Frontotemporal demans belirtileri (FTD) şu şekildedir:

  • Konuşma güçlüğü ve iletişim problemleri
  • Davranışlarda yaşanan değişiklikler
  • Kas kontrolünde yaşanan kayıplar
  • Sosyal yaşamdan soyutlanma ve uzaklaşma
  • Kısa süreliğine belleğin kaybı yaşama
  • Plan yapma yeteneğinin kaybolması
  • Duygusal anlamda yaşanan değişimler
  • Yürütücü işlevlerde yaşanan bozukluklar

Burada ortaya çıkan belirtiler her hasta için farklı yaşlarda kendini gösterebilir. Hastanın yaşı ve hastalığın evresi bu konuda belirleyici olabilir. Bu sürecin her hasta için farklı olacağını da unutmamak gerekir.

Frontotemporal demans


Frontotemporal Demans Evreleri Nelerdir?

Frontotemporal Demans evreleri hastanın yaşına ve fiziksel yapısına göre değişiklik gösterir. Konuşma becerisi, davranış yetenekleri ve karar verme yeteneklerinde insanlar frontal ve temporal beyin loplarını kullanır. Zamanla Demans hastalığının ilerlemesi insanların bu becerileri kaybetmesine neden olabilir. Her hastada bu sürecin başlama yaşı ve ilerleme süresi değişkenlik gösterir. FTD belirtileri ile duygusal değişim sorunu yaşayan yaşlı bireylerin durumu bazen karıştırılabilir. Frontotemporal Demans şüphesi bulunan bireyler için yapılacak test ve kontroller bu hastalık ve evreleri hakkında doğru bilgi verecektir. Hastalığın ilerlemesi ve buna bağlı olarak davranışsal varyant aşaması ortaya çıkabilir. Bu aşamanın belirtileri şu şekilde kendini gösterir:

  • Doğru kelime seçimi yapamama
  • Nesnelerin adını hatırlamama
  • Dilbilgisi ve iletişim problemleri yaşanması
  • Hastanın konuşmasının anlaşılmaması
  • Kendini ifade edememe
  • Cümleleri ve kelimeleri fazladan tekrar etme
  • Kekelemek
  • Konuşma yeteneğinde yaşanan kayıplar
  • Hareketlerde kısıtlı yetenekler ve hareket kaybı yaşama

Frontotemporal Demans hastalığı ilerledikçe belirtilerde de farklılıklar görülür. Her hasta bireyde farklı yaşlarda ortaya çıkan ilerlemiş evre belirtileri şu şekildedir:

  • Farkındalık ve iç görü konusunda yetenek kaybı
  • Sosyal gereklilikleri bir kenara bırakıp iç dürtülere göre hareket etme
  • Empati yeteneğini kaybederek karşısındaki insanları anlamada güçlük çekme
  • Faaliyet ve etkinliklere karşı ortaya çıkan ilgisizlik
  • Günlük hayatın devamını sağlayan davranışlardan uzaklaşma
  • Her türlü aktivite başlatma ve devamlılığını sağlama yeteneğinin ortadan kalkması

Bu belirtiler hastalığın ilerlediğini gösterir. Geri dönüşü olmayan bu hastalık esnasında hastaların yaşam kalitesini yüksek tutmak amaç kabul edilir. Uzman sağlık ekipleri ve bilinçli bakıcı kadrosu ile verilen hizmetler bu konuda başarı elde eder.

Frontotemporal Demans son evresi


Frontotemporal Demans Son Evresi

Frontotemporal Demans son evresi artık bu hastalığın son zamanlarına işaret eder. Gerekli gözlem ve değerlendirmeyi yapan doktorlar hastaların hangi evrede olduğunu anlar. Son evre olarak bilinen bu süreçte:

  • Hareketler kısıtlanır ve bu konuda kabiliyet kaybı yaşanır
  • Kas kontrolü sağlanamaz duruma gelinir
  • İletişim konusundaki yetenekler tamamen kaybolur
  • Yakınları tanımama durumu ortaya çıkar
  • Vücut direncinde ve bağışıklık sisteminde çöküşler görülür
  • Yutkunma güçlüğü yaşanır

Burada gözlemlenen her bir belirti insanların hayatını çok olumsuz etkiler. Son evreye gelindiği zaman artık yapılabilecekler oldukça sınırlıdır. Tıbbın verdiği her imkân kullanılarak hastaların ömrünü uzatma konusunda adımlar atılır. Bu esnada yaşam kalitesini artırma üzerine yapılan çalışmalar, hastaların son zamanlarını en iyi şekilde yaşamasına yardımcı olur.


Frontotemporal Demans Tedavisi

Frontotemporal Demans tedavi yöntemleri üzerinde araştırmalar devam etmektedir. Hafızayı güçlendirmek üzerine ilaç tedavisi ve bedensel olumsuzluklara karşı fiziksel terapi, en çok uygulanan tedavi yöntemleri arasında yer alır. Konuşma ve iletişim güçlüğü çeken hastalar için uzmanların desteği ile dil terapisi, verilmektedir. Bu sayede hastalığın tüm evrelerinde daha anlaşılır bir iletişim için fırsat ortaya çıkmaktadır.

Özel bakım hizmetleri Frontotemporal Demans hastaları için büyük önem arz eder. Bu bakım esnasında işitme cihazı, huzurevi ve evde bakım hizmetleri hasra bireylere sunulur. Tamamen iyileşen bir hastalık olmasa da bu süreçlerde hastalara sağlanan bakım hizmetleri yaşam kalitesini artırır.


Frontotemporal Demans Ömrü

Frontotemporal Demans ömrü, hastalık tespit edildikten sonra hastanın durumuna göre kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ortalama olarak 8 ila 10 yıllık bir süreden bahsetmek mümkün olur. Hastalık sürecinde tamamen iyileşme söz konusu olmaz. Bunun yerine asıl amaç, hastanın ömrünü uzatmak ve bu esnada yaşam kalitesini artırmaktır. Donanımlı yapısı ile hizmet veren huzurevi bu hastalığa yakalanan insanların yaşam standartlarını en iyi noktaya taşır. Bilinçli kadro ve gelişmiş teknik imkânlar sayesinde, kapsamlı ve faydalı bir bakım süreci ortaya çıkar.